Het is gelukt. Na een strijd van bijna tien jaar, is het eindelijk gelukt. Het sinterklaasfeest gaat wit worden, spierwit. Eenvoudig was de strijd niet. Er moest worden gescholden, doodsbedreigingen getwitterd, gedreigd dat Zwarte Piet in zijn gezicht zou worden geschopt, gedemonstreerd bij kinderfeestjes en tegenacties door Blokkeer Friezen getrotseerd. Maar nu de strijd is gestreden, de stofwolken optrekken, de gemoederen hoogstens nasudderen, en sites als Facebook, Amazon en BOL foto’s, afbeeldingen en producten verwijderen waarop een randje zwart is te zien, is duidelijk dat het sinterklaasfeest van iedere vorm van zwarte inmenging wordt ontdaan. Het feest keert terug naar de oorspronkelijke vorm waarin een Witte Heilige onschuldige kinderen met cadeaus komt verblijden.
In het begin leek het nog mis te gaan, leek Nederland niet te overtuigen van de noodzaak van witwassing. Gelukkig kwam er hulp van de andere kant van de oceaan. Toegegeven, de Amerikaanse Black Face-traditie heeft weinig met het Nederlandse kinderfeest te maken, maar door het verband desondanks nadrukkelijk te leggen raken mensen toch in verwarring. Als de Jamaicaanse VN-adviseur Verene Shepherd daarbovenop verklaart dat het sinterklaasfeest wat haar betreft moet worden afgeschaft, omdat Zwarte Piet in haar ogen een racistisch stereotype is, dan is wel duidelijk wie het veld moet ruimen. En dat is niet Sinterklaas.
Daarna schaarden van televisie Bekende Nederlanders uit de grachtengordel zich druppelsgewijs achter het opschonen van het sinterklaasfeest. Als bewoners van de minst diverse buurt van Nederland, bezitters van panden die vast ooit door slavenhandelaren zijn gebouwd, begrepen zij als geen ander dat zwart altijd voor onrust en ongemak zorgt. Dus spraken ze hun onvrede uit, en weigerden om nog langer de rol van Zwarte Piet te vervullen. Volkomen terecht. Een zwart geschminkte witte man is toch net zo idioot als een man die zich als vrouw verkleedt? Waarom wordt het onderscheid tussen rassen niet gewoon gerespecteerd?
Achteraf beschouwd was het een onzalig idee van de 19e-eeuwse schoolmeester Jan Schenkman om aan de Goedheiligman een zwarte knecht toe te voegen. Waarom wilde hij een bisschop met zo’n immense verantwoordelijkheid, voor alle kinderen in Nederland, laten ondersteunen door, nota bene, een zwarte knecht? En dat in een tijd waarin de slavernij nog niet eens was afgeschaft. Schenkman had beter moeten weten, ook al had hij niet kunnen voorzien dat de eenvoudige knecht zou uitgroeien tot een leger van Zwarte Pieten dat verantwoordelijk werd voor de complexe logistieke operatie die ten grondslag ligt aan het heerlijk avondje.
Even vreesde ik nog dat een scriptschrijver op het idee zou komen om de stokoude Sint onwel te laten worden, zodat de zwarten hoofdverantwoordelijk zouden worden voor de distributie en bezorging van cadeaus. Je moet er toch niet aan denken wat er zou zijn gebeurd als Wilders en Baudet in reactie daarop narrige Kamervragen hadden gesteld, of in de media de leidinggevende functie van Zwarte Piet hadden gehekeld als de zoveelste belediging van autochtone Nederlanders? Zo’n wending zou mensen op het bespottelijke idee hebben kunnen brengen dat niet Zwarte Piet racistisch is, maar witte Sinterklaas. Zwarte Piet die uitgroeit tot de held van diversiteit. Wat een afschuwelijk idee.
Overigens zag ik een jaar of veertig, vijftig geleden al een televisiefilm waarin een Zwarte Piet de boot terug naar Spanje had gemist. Om het jaar in Nederland te overbruggen zocht de onfortuinlijke naar betaald werk. Maar, overal waar hij aanklopte werd hij geweigerd. De schrijver van dit script begreep kennelijk wat mijn vader in die jaren van zijn leidinggevenden ook te horen kreeg: “Zwartjes kunnen geen verantwoordelijkheid dragen!”
Twee jaar geleden heb ik mij in New York vergaapt aan de geslaagde segregatie. Zwart bij zwart. Wit bij wit. Duidelijk en overzichtelijk. In Harlem wonen uitsluitend zwarten. Sla de hoek om en slechts de tuinman, het kindermeisje en schoonmaker zijn zwart. Er zijn zwarte en witte universiteiten. Zwarte en witte sportclubs. Gevangenissen zijn zwart. Golfcourts zijn wit. Zwarten reizen in de ondergrondse. Witten in dure auto’s. Nederlanders kunnen nog wat leren van Amerika.
Als we het sinterklaasfeest drie weken opschuiven, dan kan het samenvallen met dat andere feest waarmee we de terugkeer van het Licht vieren. Een smetteloze witte Sint op een wit paard in de witte sneeuw die de donkere tijden verdrijft en ons moois en lekkers brengt. Hoogstens wat kleurloze elfen op de achtergrond om de boel te sorteren en in te pakken. Hoe mooi zou die Verlichte boodschap zijn? Laten we in ’s hemelsnaam de zwarte vervuiling weg boenen, de alleroudste sinterklaastraditie eren en doen wat verstandige Amerikanen al jaren doen: Dromen van een Witte Kerst.
Comments