top of page
Zoeken
  • Foto van schrijverRonald Hünneman

Boeken bezorgen

Elke keer als ik aanbel, wacht ik gespannen tot de deur opengaat.

- “Ja?”

- “Uw boeken. Van Boekhandel Boomker.”

Een gelukzalige glimlach. De komst van een boek is een moment van intense vreugde.

In de enkele weken dat ik in de namiddag de bestellingen voor Boekhandel Boomker rondbreng, heb ik nog nooit meegemaakt dat iemand de bestelde boeken aanpakte met een zucht: “Daar zat ik nu echt niet op te wachten.” Zelfs voor mijzelf is het overhandigen van een boek een bron van genot. Het pakket heeft een bepaald gewicht en een bepaalde vorm die bij boeken horen. Ik houd van fysieke boeken. Wat moet het geestelijk armoedig zijn om gedigitaliseerd werk rond te brengen.


Vanochtend las ik dat de cryptogroep Spice DAO voor 2,6 miljoen euro een boek uit 1975 van de Frans-Chileense filmmaker Alejandro Jodorowsky heeft gekocht. Het boek bevat schetsen, storyboards en kostuumontwerpen voor een nooit gerealiseerde verfilming van Dune, de sciencefictionroman van Frank Herbert. Spice DAO wilde het boek digitaliseren, de tekst online plaatsen, en NFT’s (non-fungible tokens, google: tulpenmanie) verkopen van de tekeningen. Daarna zouden ze het boek publiekelijk verbranden, en de beelden ook weer via NFT’s verkopen.

Het hele idee gaat niet door, omdat Spice DAO met de koop van het boek nog niet de auteursrechten van de tekeningen in handen krijgt. Bovendien, zo schrijft het NRC Handelsblad, is het boek al jaren integraal online te bekijken.

Volgens mij zou Spice DAO het boek overigens nog wel mogen verbranden, om aan de beelden daarvan geld te verdienen.


Voor mij, iemand voor wie de liefde door de vingers gaat, is het onbegrijpelijk dat iemand, een groep mensen, overgaat tot openbare boekverbranding om er cryptorijk van te worden. Stel, dat de leden van Islamitische Staat de eeuwenoude monumenten die ze opbliezen eerst nauwkeurig hadden gescand, zo nauwkeurig dat er met een 3D-printer een niet van het origineel te onderscheiden kopie van zou kunnen worden gemaakt. Zou ik het opblazen in dat geval geen misdadig vandalisme hebben gevonden (zelfs als ze de beelden niet via NFT's zouden verkopen om hun strijd te financieren?) Of, een beter voorbeeld, stel, we kopen de Vaandeldrager van Rembrandt. We scannen het schilderij met een resolutie die die van het menselijk oog miljoenen keren overstijgt. Daarna verbranden we het werkje (beelden verkopen via NFT’s), delen de scan op in stukjes van 5 mm bij 5 mm, en verkopen die via NFT’s. Van de opbrengst, en dat gaat een hoop zijn, bouwen we een museum met belangrijke kunstwerken van vrouwelijke kunstenaars vanaf 1900. Hoe gaaf zou dat zijn?! (Of, is het voldoende om de kunstwerken van vrouwen te scannen en online te zetten?)

Je zou deze vernietigings- of cybermentaliteit kunnen aanduiden als “hyperplatonisme”: de leer dat het uiteindelijk om Ideeën draait, en dat de fysieke, tastbare wereld daarvan nooit meer dan een gemankeerde afspiegeling kan zijn. De NFT’s van gedigitaliseerde Ideeën zijn geld waard. De stoffelijke realisatie met krassen, kreukels en slijtplekken mag met een gerust hart worden verbrand.


Zojuist schreef Thijs Lijster op Facebook: “Ik verbaasde mij over de anticlimax wanneer je voor het eerst het gedrukte exemplaar van je boek vasthoudt. Je ruikt eraan, bladert er doorheen, maar wat moet je er verder mee?”

Lijster is een hyperplatonist, zoals zoveel hedendaagse Nederlandse filosofen. Voor hem is een boek af, als het digitale manuscript naar de uitgever is gemaild. En waar een Platoonse liefde nooit tot een climax leidt, zo zal de aanraking van een boek bij Lijster nimmer een hoogtepunt vormen.

Ik ben een hedonist die blijft hameren op het genoegen, en daarmee de waarde, van de fysieke wereld. Voor mij is een boek pas geschreven als het gedrukt en gebonden in mijn handen ligt. Als ik voel dat het omslag een fluwelige gloed heeft. Als het boek niet te dik is voor het gewicht. Als de letters scherp en vlot leesbaar zijn, de bladspiegel rustgevend is, de voetnoten de tekst niet overstemmen, de illustraties je oog strelen en de bladzijden soepel omslaan. Nog lekkerder is een boek met een leeslint, of met een bijpassende boekenlegger. En dan de geur… Boeken lees je met je handen, vingers, ogen en neus, keer op keer, net zoals een geliefde.

Nog steeds sta ik achter Else Barth, mijn favoriete leermeester

Anne Mangen, Universiteit van Stavanger, laat in haar onderzoek zien dat mensen die fysieke boeken lezen de inhoud beter begrijpen en beter onthouden dan dezelfde boeken op een E-reader of op een tablet in PDF. Uiteraard. Boeken bekijken in de boekhandel, bladzijden omslaan, het doorbladeren, het mooi ingepakt zien worden, het onder je arm nemen, op tafel of naast je bed leggen, lezen in een lekkere stoel, het aan een date laten zien en het na jaren herontdekken als je je boekenkast opruimt, dat maakt dat een boek leeft, dat je ervan kunt houden, dat het een levenslange geliefde wordt.


- “Alstublieft, uw boek.”

- “Nu al? Geweldig, wat snel.”

- “Toch niet te snel?”

- “Oh nee. Helemaal niet. Ik ben blij dat ik het in handen heb.”


119 weergaven0 opmerkingen

Recente blogposts

Alles weergeven
bottom of page