Er is waarschijnlijk geen God. Durf zelf te denken en geniet van het leven.

Afgelopen zondag werd in Amsterdam Darwin Day georganiseerd, met lezingen, columns, discussies, en een enkele lofzang ter ere van de tweehonderdste geboortedag van Charles Darwin (1809-1882). In de pauzes werd gecollecteerd voor de ‘reclamecampagne voor de rede’, de reclamecampagne die bovenstaande leus de openbare ruimte in gaat brengen. Ik had er geen cent voor over. Darwin en God hebben namelijk niets met elkaar te maken. Darwin heeft niet aangetoond dat er waarschijnlijk geen God is. Darwin heeft wel een alternatief gegeven voor creationistische verklaringsmodellen voor de op aarde levende organismen, maar daar volgt niet uit dat God niet bestaat en het wordt er ook niet waarschijnlijker door. Logisch positivisten hebben aan het begin van de twintigste eeuw uitgelegd dat niet eens bij benadering vast te stellen is wat de term ‘God’ betekent. En zolang niet vast te stellen is wat een term betekent zijn er geen wetenschappelijke, zinvolle uitspraken te doen waarin deze term voorkomt. Anders gezegd, de zin “Er is waarschijnlijk geen God” betekent niets zinnigs. Nog anders gezegd, als wetenschappers uitspraken doen over God, dan doen ze wetenschap tekort of houden ze op wetenschapper te zijn. Cees Dekker die over creationisme spreekt houdt op wetenschapper te zijn, net zoals Richard Dawkins de evolutietheorie tekort doet als hij spreekt over God als misvatting. Wetenschap gaat over zinvolle vragen. Het meest wetenschappelijke antwoord op de vraag “Denkt u dat God bestaat” is daarom: “Huh?” Maar zelfs als de term God wel een duidelijke betekenis heeft, dan is de uitspraak “Er is waarschijnlijk geen God” nog steeds onzinnig, ditmaal door het woord ‘waarschijnlijk’. Zoals Karl Popper (1902-1994) heeft laten zien worden uitspraken binnen de wetenschap niet in een of andere objectieve betekenis waarschijnlijker of onwaarschijnlijker. Op het moment dat God neerdaalt op aarde is de uitspraak “God bestaat waarschijnlijk niet” in een klap onwaar, net zoals de uitspraak “God bestaat heel misschien niet” of “God bestaat niet.” Het woord “waarschijnlijk” voegt dus niets interessants toe. Zaken bestaan of ze bestaan niet. Het vervelendst van de reclameslogan is echter dat er na “Er is waarschijnlijk geen God” in een adem wordt doorgegaan met “Durf zelf te denken” en “Geniet van het leven.” Ondanks dat er strikt genomen geen logisch verband is, lijkt het hierdoor alsof er een samenhang is tussen deze beweringen. Maar de oproep om zelf te denken is toch hopelijk niet afhankelijk van het bestaan van God?! En de wens om te genieten van het leven staat toch los van de vraag of er goden zijn?! Andersom gezegd, zelfs als het bestaan van God onomstotelijk is aangetoond, dan nog, of juist dan, is het advies om zelf te denken van kracht. En zelfs als de goden onophoudelijk vervelende bevelen naar de aarde sturen, dan nog is het advies om rustig de tijd te nemen en te genieten van het leven zinnig. Volgens de wetten van de reclame adviseert de tekst op de bus onbedoeld gelovigen om niet na te denken en niet te genieten. De slogan verbindt te makkelijk de teloorgang van God met de opleving van rede en genot. Terwijl het precies andersom zou moeten zijn. Een opleving van rede en genot doet de stem van God verstommen. Dat was de verdienste van Darwin. “Denk en geniet” was daarom als slogan voldoende geweest.