LIATURCHES

Else Barth vond dat filosofie in dienst zou moeten staan van een combinatie van medemenselijkheid en helder, geïnformeerd denken en discussiëren. Barth was ervan overtuigd dat zorgvuldig redeneren en debatteren noodzakelijk is voor het verbeteren van menselijke relaties. Daarom is haar denken nog steeds actueel. Nu, in deze tijden van polarisatie, misschien wel meer dan ooit.
Met logica als wapen bestreed ze vaagheid en vooroordelen. Om logica van betekenis te laten zijn voor het alledaagse leven, verbond ze logische analyse met onderzoek naar ideeën die rondwaren in wetenschap en politieke cultuur. Haar bijzondere belangstelling ging daarbij uit naar anti-argumentatieve en anti-parlementaire houdingen en denksystemen. Ten faveure van een hoger doel legitimeren, of zetten dergelijke systemen zelfs aan tot een minachting voor individuen en groeperingen. Met haar pleidooi voor dit type empirische-logische analyses leverde Barth een originele bijdrage aan de Europese wijsbegeerte.

Empirische logica is een selectie uit Barths werk. Deze bundel bevat voorbeelden van empirisch-logisch onderzoek. Zoals naar de grondslagen van de klassieke homeopathie, naar het denken van de Noorse nazi Quisling, naar de onevenredige aandacht voor zogenaamde ‘gemiddelden’ in de psychologie en sociale wetenschappen, en de stigmatisering die daar het gevolg van is. Daarnaast zijn beschouwende essays opgenomen waarin Barth onder meer pleit voor het belang van cultuur-georiënteerd logica-onderwijs, of waarin ze zoekt naar een verklaring voor de kloof tussen logica en politiek. Ten slotte zijn essays opgenomen die Barth schreef over filosofen die haar inspireerden: Bertrand Russell, Evert Willem Beth en Arne Naess.

Empirische logica is geen bundel om van voor naar achteren te lezen. Het ene essay zal meer aansluiten op de belangstelling en praktijk van de lezer dan de andere. Echter, als je kennis wilt nemen van één van de boeiendste Nederlandse filosofen van de 20ste, dan is deze bundel een must. De essays zijn onafhankelijk van elkaar toegankelijk en vereisen geen scholing in de formele logica.